گوجه فرنگی
- توضیحات
- دسته: پرورش
- منتشر شده در شنبه, 16 دی 1391 15:39
- نوشته شده توسط Arash
- بازدید: 8268
گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum)
مقدمه:
|
گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum), |
||
|
Principle |
مقدار |
درصد |
|
انرژی |
18 Kcal |
1% |
|
کربوهیدرات |
3.9 g |
3% |
|
پروتیین |
0.9 g |
1.6% |
|
چربی کل |
0.2 g |
0.7% |
|
کلسترول |
0 mg |
0% |
|
Dietary Fiber |
1.2 g |
3% |
|
ویتامین |
||
|
Folates |
15 µg |
4% |
|
نیاسین |
0.594 mg |
4% |
|
پیرودوکسین |
0.080 mg |
6% |
|
تیامین |
0.037 mg |
3% |
|
ویتامین A |
833 IU |
28% |
|
ویتامین C |
13 mg |
21.5% |
|
ویتامین E |
0.54 mg |
4% |
|
ویتامین K |
7.9 µg |
6.5% |
|
الکترولیت |
||
|
سدیم |
5 mg |
>1% |
|
پتاسیم |
237 mg |
5% |
|
مواد معدنی |
||
|
کلسیم |
10 mg |
1% |
|
آهن |
0.3 mg |
4% |
|
منیزیم |
11 mg |
3% |
|
منکنز |
0.15 mg |
6.5% |
|
فسفر |
24 mg |
3% |
|
روی |
0.17 mg |
1.5% |
|
Phyto-nutrients |
||
|
بتا کاروتن |
449 µg |
-- |
|
آلفا کاروتن |
101 µg |
-- |
|
لوتئین-زیاکسانتین |
123 µg |
-- |
|
لیکوپن |
2573 µg |
-- |
گوجه فرنگی گیاهی یک ساله است که میوه آن بسیار پرطرفدار و استفاده گسترده ای دارد. مصارف تازه خوری و صنعتی (فراوری شده) آن بسیار مرسوم است. در گذشته گیاه گوجه فرنگی، به عنوان یک گیاه تزئینی معمول و مرسوم بود.در آن زمان به گوجه فرنگی "سیب عشق" یا "سیب دوستی" گفته می شد.
گوجه فرنگی دارای قند های بسیاری از جمله گلوکز، ساکاروز، فروکتوز می باشد. همچنین در ذنجیره پروتیینی گوجه فرنگی تقریبا تمامی اسید های امینه مورد نیاز انسان بجز تریپتوفان موجود است. ویتامین "B3, B6, B1, A, C, E, K" به مقدار مناسب در این میوه وجود دارد، که می توانید در جدول ارزش غذایی گوجه فرنگی بیابید.
واریته:
واریته های گوناگونی از گوجه فرنگی وجود دارد که هر یک شکل و طعم مخصوص به خود را دارد. تقریبا تمامی واریته های گوجه فرنگی در این قسمت آورده شده است و ما نام آن ها را آورده ایم تا شما بتوانید با جستجو در وب اطلاعاتی را در مورد آن ها کسب کنید.
4th of July Tomato, Amish Rose, Arkansas Traveler, Azoychka, Beauty Heirloom, Better Boy, Big Italian Plum Tomato, Big Raspberry, Black Cherry, Black Krim, Brad's, Black Heart Tomato, Brandywine, Bush 506 Container Tomato, Carmello, Cherokee Chocolate, Cherokee Green, Cherokee Purple, Copia, Costoluto Fiorentino, Early Girl, Fireworks, Garden Peach, Golden Sweet, Granny Smith Tomato, Grape Rosalita, Green Zebra, Italian Red Pear Tomato, Italian Sweet Beefsteak, Juliet, Legend, Lyanna Dwarf Cherry tomato, Mandarin Cross Tomato, Marmara, Mortgage Lifter, New Big Dwarf Heirloom Tomato, Orange Strawberry, Oxheart Tomato, Persimmon, Pineapple Tomato, Pink Berkeley Tie Dye, Pink Ponderosa Tomato, Rose de Berne, Rosella Purple Dwarf, Rutgers, Sainte Lucie Tomato, Sara Black, Sioux, Sugary Cherry , Sun Gold, Super San Marzano, Sweet Baby Girl Cherry, Sweet Million Tomato, Tasteful Tomato, Virginia Sweets, Watermelon Beefsteak Tomato, Yellow Brandywine
نشاء:
گوجه فرنگی را برای کاشت به صورت کاشت مستقیم در خاک اصلی و یا نشاء گلخانه ای می توان انجام داد. نشاء گلخانه ای به دلیل رشد بهتر و قابل کنترل به صرفه تر و بهینه تر می باشد. پس از کاشت بذر برای تولید نشاء گوجه فرنگی نیاز به 6 روز زمان است. همچنین پس از 6 تا 8 هفته نشاء قابل انتقال به زمین اصلی می باشد. تامین رطوبت بالا و نور و دمای حدود 24-30 درجه سانتی گراد برای جوانه زنی بذر گوجه فرنگی امری حیاتی محسوب می شود.
شرایط رشد:
دما: اگر تمامی شرایط مطلوب باشند دمایی حدود 40 درجه سانتی گراد بهترین دما برای رشد گیاه گوجه فرنگی است. این شرایط شامل میزان نور مورد نیاز، رطوبت و آبیاری مناسب و همچنین میزان مواد مغذی قابل دسترس گیاه می باشد. معمولا بعد از دمای 32 درجه سانتی گراد گیاه گوجه فرنگی شادابی و سلامت مورد انتظار را ندارد. به همین دلیل دمای گلخانه خود را بیش از این دما نرسانید و اگر در فضای باز است منطقه ای که بالاتر از این دما را در تقویم هواشناسی خود دارد انتخاب نکنید. دقت کنید در شرایط استرس های گرمایی به دلیل تعرق زیاد از برگ ها و انجام عمل فوتوسنتز، گیاه به شدت به آب حساس می باشد. دمای 18 درجه برای شب مناسب می باشد ولی سعی کنید دمای حد پایین را به زیر 10 درجه سانتی گراد نرسانید. زیرا در این دما گیاه آسیب می بیند.
رطوبت:حداقل رطوبت 40 درصد و حداکثر 85 درصد می باشد. ولی همواره رطوبت 65 تا 75 درصد مناسب می باشد. رطوبت زیاد در تلقیح گلهای گوجه فرنگی نتیجه منفی دارد.
نور: نور مورد نیاز بوته گوجه فرنگی 20.000 لوکس می باشد که در هوای آفتابی در تمامی نقاط ایران این نور تامین می شود. در شرایط نور شدید گیاه دچار آفتاب سوختگی می شود و مخصوصا در سطوح برگ و میوه دچار عارضه آفتاب سوختگی خواهد شد. ارقامی که برگ بیشتر و درشت تری دارد برای این مناطق مناسب ترند.
PH : درجه اسدیته خاک باید در حدود 5.5 تا 9.5 باشد. البته باید توجه کنید که PH بالاتر از 7 برای گیاه گوجه فرنگی مناسب نمی باشد و PH حداکثر برابر با 9.5 می باشد و منظور این است که این گیاه تا این درجه می تواند مقاومت داشته باشد. حد متوسط 6.5 تا 7 بسیار مناسب می باشد.
هرس: در كشت گلخانه بوته هاي گوجه فرنگي معمولاً هرس مي گردند پس از كشت نشاء و هدايت عمودي بر روي سيستم اجازه رشدبه نشاء داده ميشودپس از رسيدن ارتفاع بوته به ٧٥cm تا يك متر جوانه انتهايي قطع مي گردد پس از قطع جوانه انتهايي شاخه هاي فرعي رشد نموده و پس از توليد خوشه در هر شاخه فرعي اين شاخه نيز از انتها سربرداري ميگردد . در نتيجه امكان دريافت نور به داخل بوته ها بيشتر خواهد شد . اين نوع هرس بنام هرس تك شاخه اي معروف ميباشد .روش ديگري نيز در هرس وجود دارد كه به نام هرس دو شاخه اي مي باشد . در ارقام با رشد قوي معمولاً پس از ٤ برگي شدن ،از بالاي برگ چهارم جوانه قطع مي گردد و پس از قطع اجازه رشد به دو شاخه فرعي داده ميشود . اين شاخه هاي فرعي را برهرس يك شاخه اي انجام ميگيرد . و پس از رسيدن اين شاخه ها به ارتفاع ٧٥cm روي دو قيم جداگانه در طرفين هدايت مي كنيم.
گرده افشانی: گوجه فرنگی گیاهی خود گوشن می باشد و قبل از باز شدن گل لقاح صورت می گیرد. این عمل در طبیعت توسط باد ولی در گلخانه توسط لرزاننده هایی که به نخ های مهار وصلند و یا زنبور های مخصوصی صورت می گیرد. زمان انجام لقاح بهتر است ظهر باشد. زیرا رطوبت در پایین ترین سطح قرار دارد و دمای معمولا مناسبی برای این لقاح گوجه فرنگی محیاست. دما های پایین تر از 15 درجه برای لقاح مناسب نیست و لقاح انجام نمی گیرد. همچنین دمای بالا تر از 30 درجه از لقاح گوجه فرنگی می کاهد و درصد کمتری تبدیل به میوه می شوند. گل هایی که می ریزند اصولا گرده افشانی و بارور نشدند.
نیاز غذایی: سه عنصر اصلی برای گوجه فرنگی: فسفر ـ پتاسیم ـ ازت
آمار تولید گوجه در ایران 400-300 تن در هکتار است. در دنیا 800-700 تن در هکتار است.
بهترین حالت برای برداشت میوه رسیده سفت است که به رنگ قرمز روشن (صورتی) است.
برای بسته‌بندی میوه‌های از جعبه‌های پلاستیکی استفاده شود بهتر است.
برخی از روشهای تربیت بوته:
1 ـ روش سنتی خوابانیدن ـ روش متوالی قوسی ـ روش پرورش روی سیم با ارتفاع بلند ـ روش کشت بینابینی ـ روش قلابی
بذر گوجه ردکلاد برای نواحی گرم مناسب است.
بذر گوجه ردتاپ دارای بوته‌های بلند، میوه درشت کروی شکل و محصول فراوان است.
بذر گوجه اوربانا دارای محصول فراوان، خوش رنگ و خوشمزه می‌باشد.
هرس اولیه زمانی است که بوته 30 سانتیمتری می‌شود.
هرس در گوجه هر 3 روز یکبار انجام شود.
هر بوته گوجه فرنگی در طول رشد 65 لیتر آب مصرف می‌کند.
روش تراوایی به دلیل افزایش بهره‌وری آب مصرفی، ممانعت از رشد علفهای هرز و کاهش بیماریهای قارچی بهترین شیوه آبیاری گوجه است.
میزان برداشت عناصر غذایی گوجه فرنگی با 90 تن عملکرد بیش از 260 کیلوگرم ازت (N ) , 100 کیلوگرم فسفر (P2O5) , 520کیلوگرم پتاسیم (K2O) , 40 کیلوگرم منیزیم , 60 کیلوگرم گوگرد و رقمی بیش از 100 کیلوگرم در هکتار کلسیم می‌باشد . ولی مقدار برداشت عناصر ریز معدنی در مقایسه با عناصر پرمصرف بسیار کم و ناچیز است .
مثلا برای برداشت 48 تن در هکتار گوجه فرنگی فقط 608 گرم مس (Cu), 535 گرم آهن (Fe)، 95 گرم منیزیم (Mn) ,60 گرم روی(Zn) و 28 گرم بر (B) برداشت می‌گردد که در مقایسه با مقادیر عناصر پرمصرف بسیار ناچیز ولی مهم می‌باشند.
اطلاعاتی درباره کودهای شیمیایی
16 عنصر شیمیایی مورد نیاز برای رشد گیاه:
عناصر H هیدروژن (از طریق آب)، C کربن (تزریق دی‌اکسید کربن)، O اکسیژن (از طریق هوا)
تقسیم‌بندی عناصر غذایی:
1 ـ عناصر ماکرو (پر مصرف): N ازت، P فسفر، K پتاسیم، Ca کلسیم، Mg منیزیم، S گوگرد
2 ـ عناصر میکرو (کم مصرف): Fe آهن، Cu مس، Zn روی، Mn منگنز، B بر، Mo مولیبدن
N (ازت) برای رشد رویشی، P (فسفر) برای گسترش ریشه‌ها، K (پتاسیم) باعث افزایش مقاومت گیاه به آفات می‌شود.
N (ازت):
بیشتر از سایر مواد غذایی در تغذیه گیاه مصرف می‌شود و همواره در دوره رشد بصورت تدریجی مصرف شود. نیاز گیاهان به ازت زیاد است.
راههای مصرف: آب آبیاری، محلول‌پاشی روی برگ یا خاک قبل از کشت
علائم کمبود: توقف رشد رویشی، تغییر رنگ برگ به سبز کم رنگ یا زرد، رنگ میوه‌ها روشن، گل کوچک مانده و می‌ریزد، رشد بیش از حد ریشه و قهوه‌ای شدن ریشه.
درمان کمبود ازت: کوددهی سرک ازت به خاک 50-20 کیلوگرم در هکتار یا محلول‌پاشی اوره 500-200 گرم در 100 لیتر آب هر دو هفته یکبار در هنگام غروب خورشید.
دو شکل کلی کودهای ازته:
1 ـ بصورت آلی: کودهای دامی، پودر استخوان
2 ـ بصورت معدنی: کودهای شیمیایی از قبیل نیترات آمونیوم، فسفات آمونیوم، اوره.
مصرف بیش از حد ازت باعث بیماری قارچی مثل پیتیوم می‌شود.
K (پتاسیم):
عامل مهم تسهیل در انتقال مواد غذایی و آهن است. گیاه را در برابر سرما و گرما و بیماری مقاوم می‌کند. فسفر قبل از شروع کاشت مصرف می‌شود.
علائم: سطح میوه‌ها غیر طبیعی می‌شود. رنگ میوه نامناسب می‌شود.
درمان کمبود: بصورت سرک قبل از کشت یا محلول‌پاشی با سولفات پتاسیم به میزان 2 در 1000
Ca (کلسیم):
عمدتاٌ در برگ گیاهان وجود دارد.
علائم کمبود: حاشیه برگها قهوه‌ای و پیچدار شده و برگها کوچک باقی می‌مانند. نوک ریشه‌ها می‌میرد و در قسمتهای باقیمانده ریشه زایده‌هایی شبیه غده‌های کوچک ساخته می‌شود.
درمان کمبود: محلول‌پاشی با نیترات کلسیم 800 گرم در 100 لیتر آب
P (فسفر):
این عنصر به توسعه ریشه و رشد و باردهی گیاه کمک می‌کند.
علائم کمبود: برگها سبز تیره مایل به ارغوانی و بنفش، برگها کوچک و براق مانده و لکه‌های قهوه‌ای روی برگهای مسن ایجاد می‌شود. پیچیدگی برگها به پشت
درمان کمبود: استفاده از کود سوپر فسفات تریپل به میزان 20 گرم در هر متر مربع یا فسفات منوپتاسیم به مقدار 50-30 میلی‌گرم در لیتر همراه آب آبیاری.
Mg (منیزیم):
این عنصر در ساختمان کلروفیل بکار می‌رود.
علائم کمبود: وجود لکه‌های موجدار و قهوه‌ای با ظاهری چروکیده، میوه‌ها کوچک مانده و بافت میوه نرم می‌شود.
درمان کمبود: محلول‌پاشی با سولفات منیزیم 2 کیلوگرم در 100 لیتر هر 2 هفته
S (گوگرد):
نقش گوگرد در تشکیل پروتئین و اسید آمینه است.
درمان کمبود: استفاده از کود سوپر فسفات، سولفات آمونیوم، گل گوگرد، سولفات کلسیم
عناصر میکرو (کم مصرف):
Fe (آهن):
این عنصر در ساخت و تولید سبزینه نقش مهمی دارد.
علائم کمبود: رنگ برگهای جوان زرد روشن می‌شود. احتمال سوختگی برگها
درمان کمبود: محلول‌پاشی سولفات آهن 150 گرم در 100 لیتر آب
Mn (منگنز):
نیاز گیاه به این عنصر کم است. کمبود و فراوانی منگنز هر دو سبب زردی گیاه می‌شود.
علائم کمبود: زرد شدن تمام سطح برگچه‌ها و زرد شدن جوانه گلها، ایجاد نقاط سوخته روی برگها بصورت لکه‌های مواج در آمدن
درمان کمبود: محلول‌پاشی سولفات منگنز 500 گرم در 100 لیتر آب یا 50 گرم در هر متر مربع
Cu (مس):
علائم کمبود: رشد گیاه متوقف، ارتفاع گیاه کم، وجود لکه‌های زرد در قسمت میانی برگهای بالغ، میوه‌ها کوچک هستند.
درمان کمبود: محلول‌پاشی با سولفات مس 1 گرم در لیتر به همراه 5 گرم در لیتر آهک
Zn (روی):
در رشد و میوه‌دهی و مقاومت بوته در مقابل بیماریهای قارچی مؤثر است.
علائم کمبود: کاهش گلدهی و ریزش گلها
درمان کمبود: محلول‌پاشی با سولفات روی 500 گرم در 100 لیتر آب
B (بر):
علائم کمبود: مرگ جوانه‌ها و نقاط رشدی، ایجاد ظاهر پرپشت و بدشکل
درمان کمبود: استفاده از 10 کیلوگرم بوراکس در هکتار یا محلول‌پاشی بوراکس 100 گرم در 100 لیتر آب
Mo (مولیبدن):
علائم کمبود: ایجاد سوختگی در نوک و حاشیه برگها
درمان کمبود: مصرف مولیبدات پتاسیم به میزان 150 میلی‌گرم در متر مربع بصورت خاکی یا محلو‌پاشی 1 گرم در لیتر
Cl (کلر):
علائم کمبود: پژمردگی گیاه
درمان کمبود: استفاده از کلرور پتاسیم
کودهای ماکرو
1 ـ کودهای ازته: کودهای آمونیاک و کودهای اوره بهترین نمونه کود اوره است.
انواع کودهای آمونیومی: نیترات آمونیوم (جزء بهترین کود ازته)، سولفات آمونیوم، نیترات پتاسیم، نیترات کلسیم
2 ـ کودهای فسفره: سوپر فسفات تریپل و معمولی، اسید فسفریک (باز کننده لوله‌ها در آبیاری قطره‌ای)، فسفات‌های آمونیوم.
توجه: کودهای فسفره قبل از کشت مصرف می‌شوند و مصرف سرک ندارند.
3 ـ کودهای پتاسه: کلرور پتاسیم، سولفات پتاسیم، نیترات پتاسیم
کلسیم و گوگرد بصورت کود استفاده نمی‌شوند و بیشتر همراه با کودهای دیگر مثلاٌ سولفات آمونیوم بکار می‌روند.
4 ـ کودهای مخلوط: NPK کودی کامل است که در آب حل می‌شود و در آبیاری قطره‌ای استفاده می‌شود.
بعد از برداشت محصول هر 18 روز یکبار از کودهای کامل استفاده شود.
سولفات روی جهت جلوگیری از برگ‌سوزی در ترکیب با کود اوره بکار برده می شود.
کودهای میکرو
بصورت پودری و مایع هستند. بیشتر به صورت محلول در آب آبیاری و یا محلول‌پاشی استفاده می‌شوند.
روشهای معمول کوددهی:
1 ـ اختلاط کود با خاک: مورد استفاده برای کودهای پایه NPK
2 ـ انحلال کود با آب آبیاری: برای کودهای اوره، نیترات آمونیوم، اسید فسفریک و نیترات پتاسیم کاربرد دارد.
3 ـ محلول‌پاشی روی برگ: برای کودهای میکرو استفاده دارد.
اگر شرایط آزمایش خاک وجود نداشته باشد می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
نیترات آمونیوم 30-20 کیلوگرم یا سولفات آمونیوم 50 کیلوگرم یا اوره 25 کیلوگرم
سولفات پتاسیم 50 کیلوگرم
گوگرد 50 تا 100 کیلوگرم
سولفات روی 5 کیلوگرم
سولفات منیزیم 20-10 کیلوگرم
سولفات مس 2 کیلوگرم
سولفات منگنز 5 کیلوگرم
فسفات آمونیوم 20-10 کیلوگرم
عناصر اصلی مورد نیاز گوجه:
ازت 370 کیلوگرم در هکتار
فسفر 50 کیلوگرم در هکتار
پتاسیم 680 کیلوگرم در هکتار
منیزیم 290 کیلوگرم در هکتار
کلسیم 45 کیلوگرم در هکتار
از نظر کودهای شیمیایی نیاز گوجه بیشتر به ازت، فسفر و پتاس است.
فسفات دی‌آمونیوم: به ازای هر هکتار گوجه 300 کیلوگرم در نظر می‌گیرند که قبل از کاشت به گیاه می‌دهند.
اوره یا نیترات آمونیوم: میزان مصرف در هر هکتار 300 کیلوگرم است که پس از سبز شدن گیاه بصورت نواری روی زمین پخش می‌کنند.
اگر دیازینون پودر با کودهای ماکرو مخلوط شود بهتر است.
نیتروژن زیاد و پتاسیم کم در ترک خوردن میوه‌ها نقش دارد.
پوسیدگی انتهای میوه (گلگاه): به علت کمبود کلسیم است.
کودهای سرک بعد از رسیدن بوته به 40 سانتیمتری و آغاز گلدهی طبق فرمول زیر قابل استفاده است:
نیترات آمونیوم 680 کیلوگرم در هکتار در طول برداشت
اسید فسفریک 160 کیلوگرم در هکتار در طول برداشت
نیترات پتاسیم 560 کیلوگرم در هکتار در طول برداشت
سولفات منیزیم 260 کیلوگرم در هکتار در طول برداشت
گوجه فرم ازت نیتراته را به فرم آمونیومی آن ترجیح می‌دهد.
مصرف کلرور پتاسیم همزمان با رشد و زمان گلدهی حداقل 4 بار بیشترین تولید را ایجاد می‌کند.
در طول دوره رشد مخصوصاً زمانی که گل به میوه فندقه تبدیل شود نیاز به استفاده از کودهای میکرو می‌باشد.
کودهای میکرو بطور همزمان و بصورت محلول‌پاشی روی برگها استفاده می‌شود.
در زمان میوه‌دهی بوته‌ها می‌توان با استفاده از سولوپتاس بصورت خاکی و میزان 10 کیلوگرم در هر هکتار و از طریق آب آبیاری و یا دفاندر پتاسیم بصورت محلول‌پاشی روی بوته‌ها و نسبت 2 لیتر در هزار لیتر آب نیاز بوته را به پتاسیم برطرف کرد.
کود مایع: زمان مصرف این کود بعد از دادن کود سرک هر 15 روز یکبار و حداکثر 2 یا 3 دفعه توصیه می‌شود.
آبیاری: گوجه فرنگی برای رشد و نمو سریع خود و همچنین به خاطر محصول زیادی که تولید می کند نیاز فراوانی به آب دارد . از علل دیگر مصرف آب زیاد در این گیاه می توان به تبخیر آب اشاره نمود زیرا در اثر تهویه که برای پایین آوردن رطوبت محیط لازم است تبخیر شدت یافته و در نتیجه نیاز گیاه به آب افزایش می یابد . کنترل دقیق مقدار و زمان آبیاری در برقراری تعادل بین رشد رویشی و زایشی گیاه و در نتیجه میزان باروری و کیفیت محصول گوجه فرنگی موثر خواهد بود . این عمل هر چند مشکل است ولی استفاده از رطوبت سنج می تواند کمکی در این راه محسوب شود .
کم یا زیاد شدن دفعات آبیاری و نامرتب بودن آن مخصوصا در اواخر دوره رشد گیاه و موقع رسیدن میوه دچار پاره ای از بیماریهای فیزیولوژی می شود . در روزهای گرم آفتابی اگر آّب کافی در اختیار گوجه فرنگی قرار نگیرد پژمرده شده و اغلب در روی برگهای فوقانی آنها لکه هایی ظاهر می شود ، به علاوه گلها به سرعت خواهند ریخت . نباتاتی که بیش از حد آبیاری می شوند برگهای قسمت پایینی آنها زرد شده که ادامه این وضعیت پوسیدگی ریشه را به دنبال خواهد داشت . آبیاری گوجه فرنگی معمولا در مواقع لزوم صورت گرفته ولی از شروع میوه و متورم شدن تا پایان دوره برداشت باید افزایش پیدا کند و خاک همیشه مرطوب نگهداری شود . چنانچه در این مرحله خاک خشک شده و یک مرتبه آبیاری شدید انجام شود باعث ترک خوردن پوست میوه ها می گردد . میزان آّب در گوجه فرنگی به مقدار زیادی استگی به وضعیت آب و هوای خارج از گلخانه دارد . روزهای گرم و آفتابی گیاه نیاز بیشتری در مقایسه با روزهای ابری دارد . همچنین مقدار آب بستگی به نوع محیط کشت داشته و در سیستمهای مختلف کاشت و پرورش گوجه فرنگی نیز متفاوت می باشد .
مطابق برخی از آزمایشات هر بوته گوجه فرنگی گلخانه ای در طول دوره رشد 65 لیتر آب مصرف می کند . بنابراین برای هر مترمربع سطخ زیر کشت حدود 300 تا 340 لیتر آب لازم است .
بیماری ها: آفات مهم گوجه فرنگی: شته ـ کنه و کرمها
شته: برای مبارزه با شته علفهای هرز نابود شود. لانه مورچه‌ها از بین برود. برگهای آلوده قطع شوند. نصب مقواهای زرد آغشته به مواد شیرین، مبارزه بوسیله سموم شته‌کش مانند آزینفوس، آندوسولفان و پاراتیون
کرم میوه: یکی از شایع‌ترین آفات گوجه است که برای مبارزه با آن باید از سم کارباریل استفاده کرد.
برای مبارزه با شب‌پره زمستانی مقدار 800 گرم لیندین 25 درصد را با 80 کیلوگرم سبوس و دو حلب آب مخلوط نموده و به نسبت هر 60 کیلو طعمه در یک هکتار مصرف نماییم.
برای مبارزه با شته یکی از سموم مالاتیون 50 درصد یا دیازینون 20 درصد به نسبت حدود 5/1 لیتر در هزار لیتر آب مخلوط کرده و مزرعه را سمپاشی نمایید.
سم بی‌متروزین یا چس برای نابودی شته‌ها استفاده می‌شود.
بیماریهای شایع در گوجه فرنگی
قارچ‌کش: کاپتان ـ مانکوزب
ساده‌ترین روش قارچ‌کشی: برای هر 1000 متر مربع 10 کیلوگرم گرانول ریدومیل با 2 کیلوگرم بنومیل مخلوط شده و به نسبت یکنواخت در سطح زمین پخش و شخم زده شود.
رطوبت کم باعث کاهش رشد و عدم گرده‌افشانی و رطوبت بالا باعث خفگی و پوسیدگی ریشه، زرد شدن برگهای پایینی، گل‌ریزی، کاهش طول ساقه، پیری پیش از بلوغ و شیوع بیماریهای قارچی فیتوفتورا و ریزوکتونیا می‌شود.
شاخه‌ها و خوشه‌گلهای نزدیک به زمین حتماٌ حذف شوند برای اینکه بوته آفت و بیماری نگیرد.
سمپاشی با قارچ‌کش‌های مختلف مانند کاپتان، تایرام، دودین و اکسی کلرور مس چند هفته قبل از برداشت.
در زمان بروز پوسیدگی میوه یا خال سیاه (آنتراکنوز) از سموم مانکوزب و مانب باید استفاده کرد.
در زمان بیماری بادزدگی (سوختگی شاخ و برگ) هر 10 روز باید سمپاشی صورت گیرد.
اگر قسمتهای هوایی گیاه آسیب ببیند بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی بروز کرده است که برای درمان آن باید از بنومیل یا کاربندازیم در پایه هر گیاه استفاده کرد.
در صورت بروز بیماری لکه باکتریایی که لکه‌هایی سیاه و برجسته روی میوه ظاهر می‌شود باید از سموم مانب و زینب و داکونیل در زمان آلودگی استفاده کرد.
نماتد خاک: ریشه‌ها متورم شده و حالت کیست پیدا می‌کند باید از متیل بروماید و متام سدیم استفاده کرد.
بیماری فیتوفتور اینفستانس: روی برگها لکه‌های نامنظم بی‌رنگ که بعداًٌ قهوه‌ای می‌شود ظاهر می‌گردد.
سموم پیشنهادی: متالاکسیل، بنالاکسیل، سموم حاوی مس
پیچیدگی برگها نیز ناشی از وجود کنه بر روی برگها می‌باشد که برای مبارزه از کوزون استفاده می‌کنیم.
برای از بین بردن کرمهای خانواده اسفیجیده و کرم هلیوتیس از سم کارباریل استفاده می‌شود.
یکی از سفیدک‌هایی که مشاهده شد سفیدک سطحی بود که به صورت لایه سفید رنگی در سطح برگ دیده می‌شود که برای مبارزه با آن از دینو کاپ یا کاپتان استفاده می‌شود.
نوع دیگری از سفیدک ، سفیدک ظاهری می باشد که در زمانی که هوا گرم نباشد از گوگرد و در صورتی که هوا گرم باشد از کوزان استفاده می‌شود که این سفیدک به صورت لایه‌هایی سفیدرنگ در زیر برگ دیده می‌شوند. از مانب نیز می‌توان برای مبارزه با سفیدک‌ها استفاده کرد.
هنگام مشاهده علائم اولیه سوختگی زودرس از قارچ‌کش‌های حفاظتی از قبیل کاربامات‌ها، کلروتالونیل، ترکیبات مسی به فاصله 7 روز در آب و هوای خنک و تا فاصله 10 روز در آب و هوای خشک استفاده گردد.
برای مبارزه با بیماری فوزاریوم که رنگ برگهای گوجه را آجری متمایل به قهوه‌ای می‌کند می‌توان بوته‌های گوجه فرنگی را به فاصله هر 15 روز یکبار با فسفیمکس به نسبت 2 لیتر در 1000 لیتر آب بر روی بوته‌ها سمپاشی نمود.
لیست علف‌کشهای موجود در بازار:
پاراکوات، گراماکسون، توتریل، ترفلان، سونالان، سنکور، گالانت، بازاگراف
برداشت: طريقه شناخت رسيدن گوجه فرنگي عامل مهمي در برداشت ميوه است . اگر موادي كه اصراف بذر را احاطه نموده ژله اي شده وبا لبه چاقو بتوان آن را از بذر جدا كرد در اين صورت ميوه رسيده است .
تعاريف و اصطلاحات مختلفي در مورد گوجه فرنگي وجود دارد :
· الف ) ميوه نارس : زماني است كه بذر ها كاملاً رشد كرده و مواد ژله مانندي در اطراف بذر بوجود آمده باشند .
· ب ) ميوه سبز رسيده : ميوه كاملاً رشد يافته كه يك حلقه قهوه اي رنگ در محل اتصال ساقه پس از كاسه گل به وجود مي آيد .
· ج ) ميوه رنگ اندازي شده : حدود سه چهارم سطح گلگاه رنگي ميشود .
· د ) رسيده سفت : ميوه تقريبًا به طور كلي قرمز يا صورتي است ليكن گوشت ميوه سفت است .
· ه ) رسيده : ميوه كاملاً رنگي و نرم است .
جهت عرضه ، بازار محلي و تازه خوري بايد رسيده سفت برداشت گردد و براي عرضه به بازارهاي دور دست تر بايد در مرحله سبز رسيده برداشت گردد . و يا جهت بسته بندي هاي مجدد نيز در مرحله سبز رسيده بايد برداشت گردد . براي مصارف خانگي اگر ميانگين درجه حرارت روزانه ٢٤ درجه سانتيگراد كمتر باشد مي توان زماني كه رنگ اندازي كامل باشد برداشت گردد .